Hans Berggren :: DITRA - Dicionário de tradutores literários no Brasil :: 
Dicionário de tradutores literários no Brasil


Hans Berggren

Perfil | Excertos de traduções | Bibliografia

Hans Peter Vilhelm Berggren, ou simplesmente Hans Berggren, nome com o qual assina suas traduções, nasceu em Uppsala, Suécia, em 28 de novembro de 1946. Estudou música em “Birkagårdens folkhögskola” e dois semestres de português na “Stockholms Universitet”, Universidade de Estocolmo. Antes de começar a traduzir, em 1986, era músico profissional (toca sax tenor). Hoje Berggren continua tocando jazz, blues e MPB, profissionalmente e por prazer.

Viveu em Estocolmo, Suécia, e Florianópolis, SC. Durante muitos anos, a partir de 1991, como o tradutor afirma, "eu e minha esposa vivíamos um ano em Florianópolis, um ano na Suécia, mas com o tempo ficou muito cansativo mudar a cada ano. Quando nos assentávamos num lugar, já era a hora de fazer as malas”. Atualmente, vivem em Florianópolis, SC, e visitam a Suécia por períodos mais curtos.

Berggren estudou inglês desde a quarta série e logo começou a devorar tudo que era livro de ficção científica. Seu contato com a língua inglesa também se deu graças ao seu amor pelo jazz e ao fato de que a Suécia nos anos 60 e 70 era um país que hospedava muitos músicos e jovens americanos que se recusavam a participar na guerra do Vietnã. Quanto ao português, ele resolveu estudar por causa de Tom Jobim, Vinícius, Elis Regina, Chico Buarque e outros, porque gostava muito da música e do som da língua, algo que lhe encantou. Em 1978 matriculou-se no curso de português na Universidade de Estocolmo e teve como professor Alexandre Fernandes Pastor – escritor, autor do dicionário português-sueco e tradutor de escritores suecos para o português –, um mestre que hoje é seu amigo. Depois de dois semestres ganhou uma bolsa para fazer um curso de verão em Coimbra, mas não pôde participar por razões de saúde. Além do inglês e do português, fala também um pouco de alemão e francês.

Começou a traduzir em 1986 por indicação de seu amigo Einar Heckscher – letrista e cantor –, com quem tocava na banda de “rock progressivo” Levande Livet (A Vida ao Vivo). Heckscher, que teve grande sucesso com A Confederacy of Dunces, de John Kennedy Toole, começara a traduzir William Burroughs, Charles Bukowski e outros. Mas, como estava com excesso de trabalho, sugeriu a uma editora que deixassem Berggren tentar traduzir Firewater Pond, de Michael Kimball. Gostaram do seu trabalho, e desde então está ativo como tradutor. Trabalhou também durante dois anos traduzindo legendas de filmes, para cinema e para VHS.

Na literatura, Berggren afirma não ter estilos ou gêneros preferidos, “é mais uma questão da maneira de escrever, um autor ou fala contigo e acorda teu interesse, ou não. Em geral prefiro brevidade à verbosidade – pelo menos nos outros!” Quanto à tradução (traduz do inglês e do português para o sueco), ele primeiro lê as obras que as editoras lhe propõem para depois responder se aceita ou não. Ressalta ter liberdade no ato de traduzir, mas que procura ficar fiel ao estilo do autor e ao mesmo tempo busca dar a impressão de que o texto não é traduzido. “A tradução deve ser invisível. É uma liberdade com responsabilidade”, afirma.

No ano de 1992, em Estocolmo, foi convidado a traduzir O Evangelho segundo Jesus Cristo (editado em 1993), de José Saramago, que casualmente havia lido e gostado em viagem com sua esposa no Algarve. Para o tradutor foi uma grande surpresa. Berggren comenta que “Saramago já tinha uma tradutora sueca, Marianne Eyre, que por causa de suas convicções religiosas não sentiu-se capaz de fazer o trabalho. Eu tampouco, mas com apoio da editora, correspondência com o autor e ajuda invaluável de Katie, minha esposa, consegui traduzi-lo”. Em 1997, Berggren encontrou com Saramago no coquetel de lançamento de Ensaio sobre a Cegueira. E no ano seguinte,  ano do Prêmio Nobel de Saramago, teve o prazer de reencontrá-lo, e participar de todos os eventos da semana que o envolveram, inclusive da festa de gala na “Stadshuset”, a culminação dos eventos ligados ao Prêmio. Continua traduzindo Saramago, nove romances até agora, mais As pequenas memórias, que está sendo publicado este ano.

Teve o prazer de traduziu outros tão desafiadores quanto Saramago, como Salman Rushdie, Roddy Doyle, Louis de Bernières, Wole Soyinka, Lenny Bruce, Breyten Breytenbach, John Updike e Richard Ford. A pedido de um canal de TV sueco, traduziu também poemas de Carlos Drummond de Andrade, a partir de um belíssimo documentário realizado pela TV holandesa sobre O Amor Natural, obra póstuma.

Por iniciativa própria traduziu e conseguiu editoras para publicar Patrícia Melo, Elogio da Mentira, que foi editado em sueco em 2000, e Budapeste de Chico Buarque (2007). Porém, a maior parte do seu trabalho é traduzir do inglês.

Em 2005 recebeu da Academia Sueca o prêmio de “Tradutor do Ano”, “Svenska Akademiens översättarpris”.

Verbete publicado em 25 de April de 2010 por:
Andréa Cesco

Bibliografia

Traduções Publicadas

Do português para o sueco

Saramago, José. Evangeliet enligt Jesus Kristus. [Por: Hans Berggren]. från portugisiska, W&W, 1993. (O evangelho segundo Jesus Cristo)

Saramago. José. Blindheten. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1997. (Ensaio sobre a cegueira)

Saramago, José. Alla namnen. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1998. (Todos os nomes)

Saramago, José. Året då Ricardo Reis dog. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1999. (O ano da morte de Ricardo Reis)

Melo, Patrícia. Lögnens lov. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Albert Bonniers, 2000. (Elogio da mentira)

Saramago, José. Dubbelgångaren. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2003. (O homem duplicado)

Saramago, José. Klarsynen. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2006. (Ensaio sobre a lucidez)

Buarque, Chico. Budapest. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Tranan, 2007. (Budapeste)

 

Do inglês para o sueco

 

Kimball, Michael. Full rulle i Furusus. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1986. (Firewater Pond)

Bruce, Lenny. Konsten att vara fräck så det fäster. En självbiografi. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1989. (How to talk dirty and influence people)

Savan, Glenn. White Palace. [Por: Hans Berggren e Einar Heckscher]. Estocolmo: W&W, 1989. (White Palace)

Cross, Gillian. Genombrottet. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Alfabeta, 1989. (Chartbreak)

Davis, Miles; Thorpe, Quincy. Miles – självbiografin. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1990. (Miles – the autobiography)

Canin, Ethan. Luftens kejsare. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1990. (The Emperor of the air)

Wozencraft, Kim. Rush [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1990. (Rush)

Breytenbach, Breyten. Kameleontens spår. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1990. (Glömt orig.titel)

Boyle, T. Coraghessan. Öst är öst. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1991. (East is east)

Willingham, Calder. Natten med Rose. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1992. (The Night with Rose)

Hotchner, A. E. Stones och det vilda 60-talet. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1992. (Blown away. The Rolling Stones and the death of the sixties)

Price, Richard. Klockarna. [Por: Hans Berggren e Einar Heckscher]. Estocolmo: Bonnier Alba, 1993. (Clockers)

Harris, Robert. Faderland. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1993. (Fatherland)

Maclean, Norman. Där floden flyter fram. [Por: Hans Berggren]. Forum, 1993. (Where the river flows)

Bernières, Louis de. Kapten Corellis mandolin. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1994. (Captain Corelli’s mandolin)

Groom, Winston. Forrest Gump. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1994. (Forrest Gump)

Doyle, Roddy. Paddy Clarke Ha Ha Ha. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1994. (Paddy Clarke Ha Ha Ha)

O’Connor, Joseph. Desperados. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1994. (Desperadoes)

Updike, John. Brasilien. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1995. (Brazil)

Doyle, Roddy. Skåpvagnen. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1996. (The Van)

Groom, Winston. Forrest Gump & Son. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1996. (Forrest Gump & Son)

Waller, Robert James. Musik i gränsland. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1996. (Border music)

Conroy, Pat. Strändernas musik. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1996. (Beach music)

Beatty, Paul. Svart harakiri. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1997. (White Boy Shuffle)

Doyle, Roddy. Kvinnan som gick in i dörrar. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1997. (The woman who walked into doors)

Levin, Ira. Rosemarys son. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1997. (Rosemary’s son)

Waller, Robert James. Flykten från Puerto Vallarta. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Norstedts, 1997. (Puerto Vallarta Squeeze)

Conroy, Pat. Strändernas musik. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Månpocket, nyutg. 1997. (Beach music)

Magee, Bryan. En filosofs bekännelser. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1998. (Confessions of a Philosopher)

Gayman, Neil. Neverwhere. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 1998. (Neverwhere)

Dae-jung, Kim. Brev från fängelset. [Por: Hans Berggren e Gunnar Bergström]. Estocolmo: University Press, 1999. (Prison Writings)

Magee, Bryan. En filosofs bekännelser. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 1999. (Confessions of a Philosopher)

Mitchard, Jaquelyn. Där havet slutar. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Månpocket, 1999. (The deep end of the ocean)

Rushdie, Salman. Marken under hennes fötter. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Albert Bonniers, 1999. (The ground beneath her feet)

Doyle, Roddy. En stjärna kallad Henry. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2000. (A star Called Henry)

Philbrick, Nathaniel. I hjärtat av havet. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2000. (In the heart of the sea. The tragedy of the whaleship Essex)

Harris, Robert. En ängel i Archangelsk. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 2000. (Archangel)

Doyle, Roddy. Fnissarnas hämnd. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Alfabeta, 2000. (The giggler treatment)

Bourdain, Anthony. Kitchen Confidential - en kocks bekännelser. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Albert Bonniers, 2001. (Kitchen Confidential. Adventures in the culinary underbelly)

Phillips, Caryl. Atlantöverfart. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2001. (The Atlantic Sound)

Harris, Robert. En ängel i Archangelsk. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Månpocket, nyutgåva, 2001. (Archangel)

Rushdie, Salman. Ursinne. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Albert Bonniers, 2002. (Fury)

McDermid, Val. Stjärnspådd. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Alfabeta, 2002. (Starstruck)

Bernières, Louis de. Red Dog. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2002. (Red Dog)

Fuller, Alexandra. Mitt förflutnas landskap. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2002. (Don’t let’s go to the dogs tonight. An African childhood)

Ford, Richard. Syndernas mångfald. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2002. (A multitude of sins)

Bourdain, Anthony. Kitchen Confidential - en kocks bekännelser. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Bonnierpocket, nyutgåva, 2002. (Kitchen Confidential. Adventures in the culinary underbelly)

Doyle, Roddy. Rover räddar julen. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Alfabeta, 2002. (Rover saves Christmas)

Lasdun, James. Enhörningen. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2003. (The Horned Man)

Frey, James. Tusen små bitar. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Bonnier Fakta, 2003. (A million little pieces)

Rushdie, Salman. Överskrid denna gräns. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Albert Bonniers, 2004. (Step across this line)

Phillips, Caryl. En fjärran kust. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2004. (A distant shore)

MacDonald, Ann-Marie. Fågelvägen. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2004. (The way the crow flies)

Burdett, John. Bangkok 8. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Forum, 2005. (Bangkok 8)

Doyle, Roddy. Oh, play that thing! [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2005. (Oh, play that thing!)

Bernières, Louis de. Fåglar utan vingar. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2005. (Birds without wings)

Rushdie, Salman. Clownen Shalimar. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Albert Bonniers, 2006. (Shalimar the Clown)

Phillips, Caryl. Dans i mörker. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2007. (Dancing in the dark)

 Doyle, Roddy. Paula Spencer. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2007. (Paula Spencer)

Goodwin, Jason. Eunuckens gåta. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Alfabeta, 2007. (The Janissary Tree)

Saramago, José. Dödens nycker. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2008. (As intermitências da morte)

Phillips, Caryl. Främlingar. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2008. (Foreigners)

Goodwin, Jason. Ormstenens gåta. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Alfabeta, 2008. (The Snake Stone)

Verghese, Abraham. Skära for sten. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: W&W, 2009. (Cutting for Stone)

Rushdie, Salman. Förtrollerskan från Florens. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Albert Bonniers, 2009. (The Enchantress of Florence)

Goodwin, Jason. Bellinis porträtt. [Por: Hans Berggren]. Estocolmo: Alfabeta, 2009. (The Bellini Card)

Apresentação | Créditos | Contato | Admin

ISBN:   85-88464-07-1

Universidade Federal de Santa Catarina

Centro de Comunicação e Expressão

Apoio:

Conselho Nacional de Desenvolvimento Científico e Tecnológico

Última atualização desta página

©2005-2024 - NUPLITT - Núcleo de Pesquisas em Literatura e Tradução

Site melhor visualizado em janelas com mais de 600px de largura disponível.